Helena Blavatsky

Helena Blavatsky
Ganwyd	Елена Петровна Ган  31 Gorffennaf 1831 (yn y Calendr Iwliaidd)  Dnipro
Bu farw	26 Ebrill 1891 (yn y Calendr Iwliaidd)  Llundain
Dinasyddiaeth	Rwsia
Galwedigaeth	athronydd, ysgrifennwr, newyddiadurwr, ocwltydd, golygydd, theosophydd
Adnabyddus am	The Secret Doctrine
Tad	Peter Hahn
Mam	Elena Andreyevna Fadeyeva
Gwobr/au	Subba Row Medal

Awdures o Ymerodraeth Rwsia ac Unol Daleithiau America oedd Helena Blavatsky (neu Helena Petrovna Blavatsky; 31 Gorffennaf 1831 - 26 Ebrill 1891) a oedd yn athronydd, newyddiadurwr ac ocwltydd. Fe'i ganed yn Dnipro, 4ydd dinas fwyaf Yr Wcráin a bu farw yn Llundain o'r ffliw.^{[1][2][3][4][5]}

Yn 1875 cyd-sefydlodd y Gymdeithas Theosoffi (the Theosophical Society) yn Ninas Efrog Newydd. Roedd ganddi ddilynwyr ledled y byd, ac adnabyddwyd hi fel prif arweinydd y grefydd esoterig Theosoffi haniaethol, yn ei chyfnod.

Fe'i ganed i deulu aristocrataidd Rwsia-Almaenig yn Yekaterinoslav (Dnipro heddiw), a oedd yn rhan o Ymerodraeth Rwsia, teithiodd Blavatsky yn eang o amgylch yr Ymerodraeth Rwsia fel plentyn. Yn hunan-addysgiadol yn bennaf, datblygodd ddiddordeb mewn esoteriaeth Gorllewinol yn ystod ei harddegau. Honodd, yn ddiweddarach, iddi fynd ar gyfres o deithiau yn 1849 lle'r ymwelodd ag Ewrop, America, ac India, gan honni iddi ddod ar draws grŵp o bobl ysbrydol, "Meistr yr Hen Ddoethineb" yn Shigatse, Tibet, lle buont yn ei hyfforddi i ddatblygu dealltwriaeth ddyfnach o synthesis crefydd, athroniaeth a gwyddoniaeth. Mae beirniaid cyfoes a rhai bywgraffwyr diweddarach wedi dadlau bod rhai (neu bob un) o'r ymweliadau tramor hyn yn ffug, a'i bod wedi treulio'r cyfnod hwn yn Ewrop. ^[6][7]

Erbyn dechrau'r 1870au, roedd Blavatsky yn ymwneud â'r mudiad Ysbrydolrwydd (Spiritualism). Er ei bod yn amddiffyn bodolaeth ffenomenau Ysbrydolrwydd, dadleuodd yn erbyn y syniad fel prif ffrwd, mai ysbrydion y meirw oedd yr endidau y cysylltwyd â hwy. Ymfudodd i'r i Unol Daleithiau America yn 1873, a daeth yn gyfaill i Henry Steel Olcott a daeth i lygad y cyhoedd fel cyfryngydd i ysbrydion, sylw a oedd yn cynnwys cyhuddo rhai pob o dwyll.

Yn 1877 cyhoeddodd Isis Unveiled, llyfr a oedd yn amlinellu ei barn ar theosoffi.

1. ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11892330s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. https://www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/.
2. ↑ Disgrifiwyd yn: https://en.wikisource.orgview_html.php?sq=Google&lang=cy&q=Woman_of_the_Century/Helene_Petrovna_Blavatsky. https://www.bartleby.com/library/bios/index2.html.
3. ↑ Rhyw: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11892330s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. Anhysbys; Frances Willard (1893), Frances Willard; Mary Livermore, eds. (yn en), A Woman of the Century (1st ed.), Buffalo, Efrog Newydd: Charles Wells Moulton, LCCN ltf96008160, OL13503115M, Wikidata Q24205103 https://www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/. Gemeinsame Normdatei. dyddiad cyrchiad: 18 Gorffennaf 2024.
4. ↑ Dyddiad geni: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11892330s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. https://www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/. "Jelena Petrovna Blavatskij". "Helena Blavatsky". https://www.bartleby.com/library/bios/index2.html.
5. ↑ Dyddiad marw: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11892330s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
6. ↑ Galwedigaeth: https://www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/.
7. ↑ Anrhydeddau: "Subba Row Medal".